استفاده نادرست از موبایل چه بلایی سر گردنتان می‌آورد؟

امروزه تلفن همراه به بخشی جدایی‌ناپذیر از زندگی روزانه ما تبدیل شده است و بسیاری از مردم در تمام ساعات روزشان آن را همراه خود دارند. تلفن همراه با دارا بودن ویژگی‌های منحصر به فرد به عنوان کالایی بسیار کاربردی شناخته شده است. این تکنولوژی به تناسب رشد نیازهای تکنولوژیک انسان، پیشرفت می‌کند و هر روز انتخاب‌های جدیدتری را به کاربران خود ارائه می‌دهد.

ابتلا به سندرم Text Neck؛ از عوارض خم شدن سر

نتایج مطالعات نشان می‌دهد حدود 79 درصد افراد در محدوده سنی 44-18 سال بیش از دو سوم روز را با موبایل سپری می‌کنند. ساعات باقیمانده نیز مجموع زمان‌هایی را شامل می‌شود که فرد مشغول پیاده‌روی، راه رفتن و رسیدگی به امور شخصی است. مردان بیشتر از زنان از تلفن همراه استفاده می‌کنند. به طوری‌که آمارها نشان می‌دهد در یک جمعیت برابر، 53 درصد مردان و 47 درصد زنان بیش از 8 ساعت در طول روز از موبایل استفاده می‌کنند. این تکنولوژی باعث بهبود ارتباطات، تسهیل انتقال اطلاعات و افزایش کارایی سیستم‌ها می‌شود. علی‌رغم فواید بسیار زیاد این تکنولوژی نوظهور در زندگی انسان‌ها، استفاده بیش از حد از گوشی‌های تلفن همراه باعث ایجاد مشکلات جسمی مثل گرفتگی گردن، درد مچ دست یا کمر، تاری دید، اختلال در خواب و حتی چین و چروک‌های پوستی می‌شود. همچنین کاهش تعاملات اجتماعی از اثرات اجتماعی این پدیده است.

با استفاده روز افزون از موبایل و تجهیزات وایرلس (بدون سیم) مثل تبلت و لپ‌تاپ، کتاب‌های الکترونیکی، بازی‌ها و کسب و کارهای مجازی و آنلاین، عوارض و مشکلات ناشی از آنها نیز گسترش یافته‌اند. همچنین شرایط خاص حال حاضر و شیوع ویروس کرونا باعث شده است تا جامعه انسانی هر چه بیشتر به سمت استفاده از این تجهیزات و امکانات پیش برود.

سندرم Text Neck چیست؟

اصطلاح سندرم Text Neck، برای توصیف حالتی به کار می‌رود که فرد جهت کار یا دیدن صفحه موبایل، تبلت و لپ‌تاپ، گردن خود را به سمت جلو خم یا آویزان می‌کند. نتیجه نهایی، خمش طولانی مدت گردن است که منجر به سندرم Text Neck می‌شود. این مسئله به‌عنوان یک نگرانی عمومی رو به رشد در دنیای تکنولوژی امروز است که پتانسیل اثرگذاری بر میلیون‌ها نفر در سرتاسر دنیا را دارد.

این سندرم باعث بسیاری از علائم نامطلوب مثل درد گردن، درد شانه، درد در ناحیه فوقانی پشت، سردردهای گردنی، افزایش انحنای ستون فقرات (کیفوزیس) می‌شود. کاربران موبایل به طور مکرر و طولانی مدت، پوسچر سر و گردن خمیده دارند که به علت نگاه کردن به صفحه موبایل است. سندرم Text Neck که به آن “سندرم گردن لاک پشتی” هم گفته می‌شود به طور مستقیم بر سلامت ستون فقرات اثرگذار است. به نحوی‌که خم شدگی گردن به سمت جلو در زوایای مختلف باعث وارد آمدن مقادیر مختلف نیرو بر گردن می‌شود. بر این اساس، مطالعات مقدار نیروی وارد بر گردن را به شرح زیر توصیف می‌کنند:

در حالت عمودی زمانی‌که گوش‌ها در راستای شانه قرار می‌گیرند (گردن در حالت مستقیم قرار دارد) میانگین وزن سر که عضلات گردن آن را تحمل می‌کنند تقریبا 4 تا 5/5 کیلوگرم است. اما هنگامی که سر به اندازه یک اینچ (دو و نیم سانتیمتر) از حالت طبیعی خود منحرف شود (به جلو خم شود)، وزن سر حدود شش برابر می‌شود که تقریبا برابر با وزن یک کودک 8 ساله یا وزن توپ بولینگ است.

اگر به نحوه‌ی قرارگیری سر توجه نشود، سندرم Text Neck باعث التهاب رباط‌ها و عضلات گردن شده که منجر به آسیب دائمی به ستون فقرات می‌شود. امروزه این سندرم در بین جوانان بسیار شایع است که معمولا و در همه حال گردنشان بر روی وسایل الکتریکی مانند موبایل، تبلت و… خمیده است. ما حتی حین انجام وظایف ساده روزانه مثل خوردن، خوابیدن، راه رفتن و .. نیز گردنمان خمیده است.

خم شدن سر به سمت جلو باعث وارد شدن استرس وزنی زیاد بر مهره‌های پایین گردن می‌شود که باعث انحطاط و آسیب دیسک بین مهره‌ای می‌شود. همچنین عضلات قسمت فوقانی پشت باید بیش از حد معمول فعالیت کنند تا نیروی جاذبه وارد شده بر گردن خمیده را خنثی کنند. قسمتی از گردن که بیشترین آسیب ناشی از پوسچر خمیده گردن بر آن وارد می‌شود، انتهای ستون فقرات گردنی شامل مهره‌های C5 و C6 است که در اثر نیروی گرانش وارده بر سر در حالت خمیده ممکن است به آرامی دچار لغزش و ساییدگی روی یکدیگر شوند. علاوه بر این باید توجه داشت که خمش گردن در حالت ایستاده بیشتر از حالت نشسته است.

اگر به سندرم Text Neck توجهی نشود و جهت رفع آن اقدامی صورت نگیرد، منجر به آسیب‌های جدی دائمی خواهد شد؛ از جمله:

1. صاف شدن انحنای ستون فقرات
2. شروع زودهنگام آرتروز
3. انحراف ستون فقرات از شکل طبیعی خود
4. فشار زیاد بر دیسک بین مهره‌ای
5. فتق (بیرون زدگی) دیسک بین مهره‌ای
6. آسیب به اعصاب و نخاع

راه‌های کاهش درد ناشی از سندرم Text Neck

با توجه به آنچه گفته شد و طبق گزارش آمار و ارقام موجود، سندرم Text Neck به مسئله‌ای نگران کننده در زمینه‌ی بهداشت عمومی تبدیل شده است. متخصصان این حوزه توصیه می‌کنند تا جهت رفع دردهای ناشی از این سندرم اقدامات زیر صورت گیرد:

1. استراحت کافی و مکرر برای عضلات گردن، به طوری‌که بعد از هر 30 تا 40 دقیقه استفاده از تلفن همراه و خم بودن گردن، حتما نرمش و استراحت گردن انجام شود.
2. توصیه می‌شود در هنگام استفاده از موبایل یا تبلت، این وسایل در راستای چشم و بالا نگهداشته شوند. “به جای خم کردن گردن، دستهایتان را بالا بیاورید.”
3. انجام ورزش‌هایی مثل پیلاتس و یوگا
4. استفاده از یخ در صورت وجود ورم در ناحیه عضلات گردن: سرما باعث بسته شدن رگ‌های خونی می‌شود که می‌تواند از وخیم شدن ورم در عضلات ناحیه گردن پیشگیری کند.
5. بهبود سبک زندگی
6. حفظ پوسچر صحیح و ارگونومی: رسیدن به این هدف با ایجاد تغییرات ارگونومیک در محیط کار مثل مانیتور، صندلی و … یا محیط زندگی مثل روش خوابیدن صحیح انجام می‌شود.

در جهت ایجاد تغییرات ارگونومیک محیط کار و منزل، استفاده از انواع نگهدارنده‌های مانیتور باعث می‌شود تا با حفظ زاویه مناسب و جلوگیری از خمش گردن در طول ساعات کار اداری از ابتلا به سندرمText Neck پیشگیری شود. با استفاده از پایه‌های نگهدارنده، مانیتور شما به راحتی در راستای چشمانتان قرار می‌گیرد که از نظر ارگونومی، حالت ایده‌آل قرارگیری صفحه نمایش است.

همچنین استفاده از پشتی‌های طبی روی صندلی اداری یا در منزل، باعث پر شدن گودی کمر و در نتیجه حفظ حالت طبیعی ستون فقرات و جلوگیری از خمش یا انحنای غیرطبیعی بدن می‌شود.

خوابیدن صحیح یکی از راه‌های حفظ سلامت بدن و جلوگیری از ابتلا به این سندرم است. بهترین پوسچر برای خوابیدن حالتی است که فرد به پهلو دراز بکشد. اما در این حالت باید توجه شود که به مدت طولانی روی یک پهلو نخوابید و تا حد امکان جابجا شوید. خوابیدن طولانی‌مدت روی یک پهلو باعث وارد آمدن فشار زیاد به شانه‌ها و پاها می‌شود. خوابیدن به پهلوی راست، سوزش معده را افزایش می‌دهد؛ در صورتی‌‎که خوابیدن به پهلوی چپ باعث وارد آمدن فشار بر اعضای داخلی مانند کبد، ریه‌ها و معده می‌شود.