ارزیابی فراوانی اختلالات اسکلتی عضلانی و ریسک ارگونومی کارکنان بانک شهر

در یکی از روزهای گرم سال 1403 با هماهنگی مدیریت محترم بانک شهر به چند بانک در سطح شهر مشهد سر زدیم. هدف ارزیابی ریسک ارگونومی کارکنان بانک شهر با همکاری دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد بود .

اختلالات اسکلتی عضلانی (MSDs) یکی از مشکلات شایع بین کارکنان بانک در سراسر جهان است. این اختلالات معمولاً به دلیل وضعیت‌های ثابت و نشستن‌های طولانی مدت و نادرست پشت میز و کار با کامپیوتر ایجاد می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهند که میزان شیوع MSDs در بین کارکنان بانک در کشورهای مختلف بسیار بالا می باشد که متاسفانه ارزیابی ریسک ارگونومی شرکت باراد نشان داد کارکنان بانک شهر از این قاعده مستثنی نیستند.

کارکنان بانک شهر استقبال خوبی از گروه باراد داشتند و البته درد دل فراوان داشتند . آنها از دردهای همیشگی شان گفتند و از اینکه چه فشار روحی و جسمی بالایی را در طول روز و در ساعات کاری تحمل می کنند.  دردهای اسکلتی عضلانی می تواند آنها را بی تاب و بی طاقت کند اما آنها سعی می کنند دردهایشان روی ارتباط با ارباب رجوع تاثیر منفی نگذارد.

در این مطالعه علاوه بر ارزیابی ارگونومی کارکنان بانک شهر، جناب دکتر میرزایی استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد و رئیس گروه بهداشت کار دانشکده علوم پزشکی مشهد به آموزش کارکنان و آگاه سازی آن ها از ریسک های ارگونومی محیط کارشان پرداختند که بسیار مورد استقبال کارکنان قرار گرفت .  

این تحقیق با هدف ارزیابی اختلالات اسکلتی عضلانی (MSDs) و تعیین فراوانی درد و ریسک‌های مرتبط با تنش اداری در کارکنان بانک شهر مشهد انجام شد. این مطالعه به درخواست بانک شهر و توسط شرکت پارس باراد با همکاری دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در تابستان 1403 انجام گرفت.

روش‌ها

مطالعه به صورت مقطعی و با استفاده از پرسشنامه‌های استاندارد MDRF، روش ارزیابی سریع تنش اداری (ROSA)، و چک لیست بررسی عوامل خطر ارگونومیک انجام شد. تعداد 53 نفر از کارکنان بانک شهر مشهد در این مطالعه شرکت کردند. اطلاعات دموگرافیک، شغلی، و سابقه اختلالات اسکلتی عضلانی این افراد جمع‌آوری و تحلیل شد.

نتایج

• اطلاعات دموگرافیک: میانگین سن شرکت‌کنندگان 37.3 سال و شاخص توده بدنی (BMI) 25.7 بود که بالاتر از حد مجاز بود و نیاز به تمرینات ورزشی و رژیم غذایی مناسب داشتند.
• شیوع اختلالات اسکلتی عضلانی:

56.4 کارکنان دارای درد گردن (بیشترین فراوانی در بین اعضای بدن) ودر ردیف های بعد به ترتیب شانه، پشت، کمر مچ دست، زانو و مچ پا قرار دارد. لذا بایستی برای درد هریک از اعضای بدن علت جستجو شده ونسبت به رفع علت درد اعضای بدن اقدام لازم صورت گیرد. این اقداما با برگزاری جلسات آموزشی، تهیه تجهیزات ارگونومی و استفاده درست از ایستگاه کار و طراحی درست آن ضرورت دارد.

نتایج پرسشنامه MDRF (Musculoskeletal Disorder Risk Factors) یک ابزار ارزیابی استاندارد است که برای شناسایی و ارزیابی عوامل خطر مرتبط با اختلالات اسکلتی-عضلانی ناشی از کار طراحی شده است که در بانک شهر نتایج زیر را داشت :

  76.4% از شرکت‌کنندگان در ریسک متوسط قرار دارند: این بدان معناست که این تعداد از شرکت‌کنندگان دارای عوامل خطر یا شرایطی هستند که ممکن است در آینده به اختلالات اسکلتی-عضلانی منجر شود، اما این خطر به اندازه‌ای نیست که در کوتاه مدت مشکلات جدی ایجاد کند. با این حال، نیاز به اقدامات پیشگیرانه و مداخله‌های ارگونومی وجود دارد تا این ریسک کاهش یابد و از مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری شود.

  14.5% از شرکت‌کنندگان در ریسک بالا قرار دارند: این نشان می‌دهد که این تعداد از شرکت‌کنندگان در معرض خطر بالای بروز اختلالات اسکلتی-عضلانی هستند. این افراد احتمالاً در شرایط کاری نامناسب‌تری قرار دارند که باعث افزایش خطر بروز این اختلالات می‌شود. برای این گروه، اقدامات فوری و مداخلات جدی‌تری برای بهبود شرایط کاری و کاهش ریسک مورد نیاز است.

نتایج ارزیابی سریع تنش اداری(ROZA)

 میانگین نمره ROSA برای ایستگاه‌های کاری 6.15 بود که نشان‌دهنده خطر بالا و نیاز فوری به ارزیابی و مداخله بیشتر است. بیشترین مشکلات مربوط به ارتفاع صندلی، عمق نشیمنگاه، و تنظیمات مانیتور بود.

مشکلات اصلی کارکنان بانک شهر :

گروه باراد به همراه گروه همکار در دانشگاه علوم پزشکی مشهد دلایل اصلی شدت آسیب های اسکلتی عضلانی در کارکنان بانک شهر را چنین ارزیابی کرد :

شلوغی میز کار: عدم چیدمان صحیح تجهیزات که باعث شده است کارمندان  مجبور به نشستن در وضعیت‌های نادرست شوند که فشار زیادی بر نواحی کمر، گردن و شانه‌ها وارد می‌کند.

قرارگیری نامناسب مانیتور: شیشه جلوی پیشخوان ، کارکنان را مجبور کرده است مانیتور خود را به سمت راست یا چپ میز قرار دهند. این وضعیت منجر به نشستن مورب کاربران می‌شود که می‌تواند باعث بروز اختلالات اسکلتی-عضلانی مانند درد کمر، گردن و شانه‌ها شود.

عدم استفاده از محصولات حمایتی : نشستن طولانی مدت و نادرست فشار بسیار زیادی به سیستم اسکلتی عضلانی بدن وارد می کند به همین دلیل استفاده از محصولات ارگونومیک برای کارمندان بانک بسیار ضروری است. محصولات ارگونومیک مثل پشتی طبی ، نگهدارنده مانیتور و یا زیرپایی به نشستن درست و حمایت شده برای کاهش فشارها بر بدن کمک می کنند .

بررسی مشکلات کارکنان بانک از نزدیک اگر چه ناراحت کننده بود اما تاثیر عمیقی روی ما گذاشت . اینکه متوجه شدیم تا چه اندازه  دانش ارگونومی، در دوران حاضر که مجبور به نشستن طولانی مدت هستیم، می تواند برای سلامت جامعه مفید باشد .

ما این اطمینان را داریم که با انجام مداخلات ارگونومی مثل آموزش ارگونومی و تجهیز ایستگاه های کاری با محصولات ارگونومی می توانیم از شدت آسیب ها بکاهیم. منتظر ادامه این مقاله باشید تا گروه باراد با انجام مداخلات ارگونومی به بهبود این عزیزان کمک کنند.